Met originele gedachteflitsen is de Duitse bondskanselier Olaf Scholz (SPD) nog niet opgevallen. Een ander gezegde dan You’ll Never Walk Alone om zijn solidariteit met de misdeelden uit te drukken is hem nog niet ingevallen, en ook het gebruik van het Engels maakt het citaat er niet minder banaal op. De tekst van de song zelf is ook niet om over naar huis te schrijven, zodat het niemand verbaast dat de smartlap van de Liverpoolse beatgroep Gerry & the Pacemakers in 1963 door FC Liverpool als stadionhymne werd gekaapt. Op 15 april 1989 kwamen in het Hillsborough-stadion in Sheffield 96 Liverpool-supporters om het leven toen een overvolle voetbaltribune het onder het gewicht van de massa begaf. ‘You’ll Never Fall Alone.’
Auteur: Piet de Moor (Pagina 17 van 25)
In Timothy Garton Ash’ Homelands wordt verwezen naar een gesprek dat de journalist David Frost op 5 maart 2000 in BBC Breakfast with Frost (5 maart 2000) met Vladimir Poetin heeft gevoerd. Aanleiding was de netelige kwestie van de oostwaartse NATO-uitbreiding na 1989, een vraag die de gemoederen in oost en west nog meer dan twintig jaar zou blijven bewegen. Zonder in te gaan op de kwestie of het Westen werkelijk aan Moskou beloofd heeft om de NATO niet oostwaarts uit te breiden, blijkt dat die expansie aan de grondslag ligt van de welles-nietes-controverse die tot aan de Russische oorlog in Oekraïne onverminderd bleef doorgaan. In dat interview met de BBC verklaarde Poetin (van wie we in 2000 niet konden vermoeden dat hij door het systematische slopen van rechtsstaat, vrije meningsuiting en democratische verkiezingen op het verwerven van de absolute macht aanstuurde) dat een oostwaartse uitbreiding van de NATO hem niet zinde, terwijl hij tegelijk niet uitsloot dat Rusland zich op een dag bij de NATO zou voegen. Poetin: ‘Ik zie niet in waarom niet.’ Hij verduidelijkte zelfs dat hij de NATO niet als een vijand beschouwde en dat het voor alle partijen schadelijk zou zijn om dat te doen. Op de keper beschouwd is het alsof Poetin de cryptische boodschap uitzond: ‘Onze vroegere satellietstaten (leden van het Warschaupact) moeten wachten op onze (Russische) toetreding tot de NATO voor ze zelf lid van de westerse Alliantie mogen worden.’ In het licht van de huidige gebeurtenissen lijkt het erop dat Poetin al in 2000 het plan koesterde om van de NATO een naar het Westen uitgebreid Warschaupact te maken, alsof hij ook toen al West-Europa tot het toekomstige erfdeel van de geïmplodeerde Sovjet-Unie rekende. Dat project heeft hij niet opgegeven. Met de hulp van Trump en de Duitse sociaaldemocratie kan het ook nog lukken.
Sinds ik uit haar buurt blijf volgt de serendipiteit me als een hond.
Had Oekraïne in november 2022 al over de wapens beschikt die Duitsland pas later druppelsgewijs aan Kyiv ging leveren, dan zouden de kaka’s (kremlin-criminelen) de oorlog wellicht al verloren hebben. Maar Duitsland is weer eens verstard in angst. De oorzaak daarvan is dat de ideologen en de romantici in de parlementsfractie van de Duitse sociaaldemocratie, uit wier hand bondskanselier Olaf Scholz moet eten, nog niet zijn aangekomen in de eenentwintigste eeuw. Duitsland is altijd al een kind van het verleden geweest, zodat het zijn tijd al vooruit zou zijn door eens eigentijds te zijn. Ferdinand Freiligrath deelde geen compliment uit toen hij in 1844 de conditie van Duitsland beschreef door te dichten: ‘Deutschland ist Hamlet!’
Een adjectief is vaak een parasiet die het merg zuigt uit het bijbehorende substantief. Zulke adjectieven zijn weasel words, wezel-woorden, een term die bijna honderdvijftig jaar geleden werd gemunt door Theodore Roosevelt. Wezel-adjectieven dienen om ideologisch geladen begrippen te neutraliseren. In het begrip ‘sociale markteconomie’ is het adjectief ‘sociaal’ zo’n wezel-adjectief omdat niemand weet wat er precies mee bedoeld wordt. Wezel-woorden verblinden de helderheid en schitteren door vaagheid. Roosevelt noemde ze naar de wezel, een dier dat een ei kan leegzuigen zonder de schaal te beschadigen. Bij uitbreiding is een wezel-woord gewoon een frase, een lege huls, een stoplap die je hanteert bij gebrek aan argumenten, in de trant van: ‘Zoals iedereen weet …’ en ‘het is duidelijk dat …’ Bijna alle politici zijn woord-wezelaars, maar niemand munt er meer in uit dan de Duitse sociaaldemocratische bondskanselier Olaf Scholz, die bijna elke zin, hoe leeg en duister de inhoud doorgaans ook is, begint met de woorden: ‘Klar ist, dass …’
Bondskanselier Olaf Scholz (SPD) castreert zijn Taurus nog voor die een koe heeft gedekt.
BINNENKORT SPANNEND
Berlin-Steglitz, Rothenburgstraße, met zicht op de dwarsstraat: Zimmermannstraße. Het gaat om het erkerhoekhuis links. De foto is gemaakt naar een zeldzame ansichtkaart uit circa 1905. De foto hangt aan de muur van café Rothenburg-Eck, een Eckkneipe in de Muthesiusstraße 16-18. De kroegbaas heet Edis.
(Wordt vervolgd)
Piet de Moor (14 juni 1950) is schrijver/publicist. Hij woonde in de jaren zeventig twee jaar in West-Berlijn en maakte diverse reizen door Rusland, Midden-Europa en de Balkan. Sedert 1 juli 2010 woont hij weer in Berlijn.
De kritiek over ‘Lettergrepen’ (literaire notities, 2013)
‘Met zijn talent voor welgemikte, gebalde formuleringen staat De Moor in de Nederlandstalige letteren ondertussen op eenzame hoogte.’ Frank Hellemans, Knack
‘Als “Lettergrepen” de aanzet is tot zijn literaire testament, zal de finale versie vele lezers verbluft achterlaten. Een literaire krachttoer.’ Wim Huyghebaert, Cutting Edge
‘Dat dit werk (…) een buitenbeentje is in de recente Vlaamse literatuur, doet geen afbreuk aan het feit dat het er een belangrijke plaats in verdient.’ Freek Adriaens, De leeswolf
De kritiek over het ‘De adamiet’ (roman, 2010)
‘Er fonkelt meer dan genoeg goud in De adamiet, de tweede roman van Piet de Moor. Deze novelle is verplichte literatuur voor wie geïnteresseerd is in de voortgang van de vaderlandse letteren’ (Michaël Bellon, De Standaard der Letteren, 7 januari 2011)
De kritiek over ‘Schemerland – Stemmen uit Midden-Europa’ (2005)
‘Piet de Moor hoort, met schrijvers als Hans-Magnus Enzensberger en Geert Mak, tot de selecte groep West-Europese intellectuelen die mateloos worden geboeid door lot en cultuur van het stuk Europa dat ingekneld ligt tussen Duitsland en Rusland’ – de Volkskrant
‘Verslavend mooi’ – NRC Handelsblad
De kritiek over ‘Grimmig heden. Een polyfonie’ (dagboeknotities, 2007)
‘Voor zichzelf heeft De Moor een doel geformuleerd: ‘schitteren zonder te verblinden’. In “Grimmig heden” heeft de auteur die ambitie briljant weten waar te maken.’ – de Volkskrant
Boekpublicaties
Uit de dode hoek. De metamorfose van Midden-Europa (Meulenhoff, Amsterdam, 1992). Centraal-Europese essays, reportages, interviews.
Een masker voor de macht. Ismail Kadare, schrijver in de dictatuur (Van Gennep, Amsterdam, 1996). Derde editie: januari 2006.
Een Duitse vertaling van dit essay over de Albanese auteur Ismail Kadare (International Booker Prize 2005) verscheen onder de titel ‘Eine Maske für die Macht. Ismail Kadare, Schriftsteller in einer Diktatur’ bij de Zwitserse uitgever Ammann (januari 2006).
Recensie in de Neue Zürcher Zeitung van 19 december 2006
http://www.nzz.ch/2006/12/19/fe/articleeoed9_1.84240.html
De gelaarsde God. Stalin en de aura van de macht (Van Gennep/ Halewyck, Amsterdam, 2003). Tweede editie: maart 2003).
Schemerland. Stemmen uit Midden-Europa (Van Gennep, Amsterdam, mei 2005. Tweede editie: februari 06. Derde editie: juli 2006).
Hotel Silesia (Van Gennep, 2de editie 2008)
De adamiet (Van Gennep, 2010)
Lettergrepen (Van Gennep, 2013)
Berlijn. Leven in een gespleten stad (Van Gennep, oktober 2016, 4de editie februari 2017)
Hotel Europa. Beeld van een gespannen wereld (Van Gennep, januari 2018)
In plaats van te zeggen: ‘Wit-Rusland, de laatste dictatuur van Europa’, zou men beter zeggen: ‘Loekasjenko is overal.’
Dictators worden gemaakt door mensen die door dictators worden afgemaakt.