De christendemocratische bondskanselier Helmut Kohl stond bekend voor zijn vreemde uitspraken. Zo dankte hij God voor de genade van zijn late geboorte, omdat hij van mening was dat de Duitsers die na 1930 geboren waren – en Kohl werd geboren in 1930 – te jong waren geweest om zich schuldig te kunnen maken aan de misdaden van het hitlerisme. Maar Kohls dankbaarheid voor die late geboorte kreeg een surrealistisch kantje toen hij zich kort na de Duitse eenwording in 1990 bij Timothy Garton Ash presenteerde als de directe opvolger van Adolf Hitler. Waarom? Omdat al zijn voorgangers sinds 1949 kanselier van West-Duitsland waren geweest, terwijl hij, Kohl, de eerste kanselier van het verenigde Duitsland sinds Hitler was. Eerst kwam dus de genadeslag van de late geboorte, en dan die van de molen.
Categorie: Blog (Pagina 1 van 11)
De wijze maakt nieuwe fouten, de dwaze dezelfde.
God is een vleermuis op zoek naar een plafond in de ruimte.
De afwikkeling van het geval Assange is geen petitesse. De geloofwaardigheid van het Westen hangt ervan af, voor zover die nog te redden is. Dankzij Assange weten we dat de Verenigde Staten de oorlogsmisdaden van hun militairen als een staatsgeheim willen bewaren. Assange voor het onthullen van die delicten tegen de menselijkheid bestraffen is een inbreuk op wat Heinrich August Winkler in zijn lucide essay Zerbricht der Westen? ‘het normatieve project van het Westen’ noemt. Daamee bedoelt de Duitse historicus: het vermogen en vooral de wil van het Westen om de inbreuken op zijn in z’n ontwikkelingsgang zelf opgelegde, maar nooit voltooide beschavingsproject niet enkel te registreren, maar die vergrijpen vooral te corrigeren, ze ongedaan te maken, ze niet te vergeten en vooral te voorkomen dat ze zich nog eens voordoen. Maar wie wil voorkomen dat die inbreuken worden bekendgemaakt stelt zich juist bloot aan de verdenking dat hij ze wil herhalen, en ondermijnt wat hij pretendeert te beschermen. Intussen wordt Cassandra opgehangen aan het touw waarmee ze de alarmklokken heeft geluid. De gevolgen zijn fataal: de Amerikaanse en Britse politieke elites, bijgestaan door hun West-Europese bondgenoten, leveren de in Rusland opgesloten Amerikaanse journalist Evan Gershkovich stilzwijgend aan de willekeur van Poetin uit. Welke argumenten hebben Washington, Londen en Brussel immers nog om Gershkovich’ vrijlating te eisen? Hoe kunnen ze nog de omstandigheden aanklagen waarin Gershkovich in Rusland gevangen wordt gehouden als ze zich niet kunnen verweren tegen Poetins verwijt dat Assange hun Navalny is? Zelfs als de vergelijking niet over de hele lijn opgaat, hebben de achtervolgers van Assange geen verweer tegen de beschuldiging dat ze dubbele standaards hanteren. (Terecht worden intussen hier de publieke stemmen luider die poneren dat het Westen de regering Netanyahu in Gaza de misdaden laat begaan waarvoor het Poetin in Oekraïne aanklaagt.) Een uitlevering van Assange aan Washington betekent gewoon het vogelvrij verklaren van de vrije pers in wat Poetin het globale Westen noemt en is bijgevolg een niet eens gecamoufleerd appèl aan alle regimes in de wereld om de kritische journalistiek – maar is dat geen pleonasme? – en dus de rechtsstaat de nek om te draaien. Het zijn immers niet langer de linkse en rechtse radicalen in de westerse samenleving die de fundamenten van democratie en rechtsstaat slopen, maar het zijn de westerse politieke elites zelf die menen dat ze het zich kunnen permitteren om het laatste restant van het democratisch gezinde publiek voor zijn staatsburgerlijk engagement belachelijk te maken. Ik weet ook wel dat ik het kind niet met het badwater moet weggooien, maar in dat water zijn inmiddels zoveel varkens gewassen dat de uitgedunde spoeling ten hemel stinkt en de badkuip tot een beerput is gedegradeerd waarin kwajongens als Trump en Poetin moddervet zijn geworden.
De christendemocratische bondskanselier Helmut Kohl was impulsief, maar niet erg snugger. Hij vergeleek Gorbatsjov met Goebbels toen iedereen die een krant las al wist dat die Sovjet-leider van een heel ander kaliber dan zijn voorgangers in het Kremlin was. Maar wat kon je anders verwachten van een bondskanselier die zijn medewerkers niet geloofde (hadden ze te veel gezopen? vroeg Kohl zich af) toen die hem op 9 november 1989 in Warschau, waar hij op staatsbezoek was, belden om hem te zeggen dat in Berlijn de Muur was gevallen. Even tevoren had Kohl nog een gesprek gehad met Lech Wałęsa, de leider van Solidarność, die Kohl had gepolst over de vraag wat de opening van de Muur voor Polen zou betekenen. En wat was Kohls reactie? ‘Kohl dismissed the idea that the Wall might open,’ aldus Mary Elise Sarotte in The Collapse. The Accidental Opening of the Berlin Wall (2014).
Hoe kleiner de bondskanseliers, hoe groter hun ambtelijke zetels. De qua lengte christendemocratische reus Helmut Kohl resideerde in het Bonn van de jaren tachtig in een bungalow waar hij zich moest bukken om zijn hoofd niet te stoten. De huidige sociaaldemocratische Olaf Scholz kan zelfs met hoog opgestoken handen niet meer bij het plafond van zijn bolwerk, het Bundeskanzleramt in Berlijn. Het Bundeskanzleramt wordt met een aanbouw uitgebreid. Waarom weet niemand, want alle experts die goed bij hun hoofd zijn, verlaten hun post op het Bundeskanzleramt. Er valt geen eer meer te halen. Tal van sociaaldemocratische intellectuele zwaargewichten verliezen hun geduld met de partij waartoe ze altijd hebben behoord, laatst de gereputeerde historicus Heinrich August Winkler, die het beleid van Scholz en zijn partij ten aanzien van Oekraïne ‘erratisch’ noemt. Over de hoogte van de plafonds in de aanbouw is niets bekend. Maar het dieptepunt is wel bereikt.
Nietzsche zou zeggen: laten we dansen: de lacancan, de derridada!
Olaf Scholz: de blinde in het land der eenogigen.
In Ellias Canetti’s Die Blendung staan de boeken met de rug tegen de muur.
De wereld van de arbeid is te fijnmazig om ze op te splitsen in systeemrelevante beroepen en andere. Maar het spreekt vanzelf dat het begrip ‘systeemrelevant’ is uitgevonden door iemand wiens werk er niet toe doet.